Wat kan een baby, peuter en kleuter? hier een overzicht voor u als ouders om ontwikkelingsgericht met uw kind bezig te zijn!

spelvorm ontwikkelingsaspect

bewegingsspel: motorische ontwikkeling
exploratief spel: verstandelijke ontwikkeling
constructiespel: motorisch en verstandelijk
fantasiespel: sociaal-emotionele ontwikkeling
sociaal spel: sociaal-emotionele ontwikkeling

Bewegingsspelen zijn bijvoorbeeld sport- en spel, dans en mime.
Maar ook gewone lichamelijke activiteiten bij baby’s en kleine kinderen als kruipen, lopen en bewegen.

Exploratief spel is al het onderzoekende en verkennende spel. Bij baby’s zijn dit vooral zintuiglijke activiteiten als proeven, voelen, kijken, ruiken en horen.
Bij oudere kinderen zijn het alle experimenten die ze aangaan: onderzoeken van materialen, de omgeving, techniek en vaardigheden ontwikkelen.

Constructiespel is het maken van iets nieuws of het samenvoegen van verschillende onderdelen.
Bouwen met blokken bijvoorbeeld en lego, tekenen, puzzelen en kleien.

Fantasiespel is al het spel waarbij kinderen hun verbeeldingskracht gebruiken of de werkelijkheid imiteren. Ze verzinnen hoe iets zou kunnen zijn of hoe iets is. Vervolgens beelden ze dit op hun eigen manier uit:
in poppenspel, door zich te verkleden, door verhaaltjes of liedjes te verzinnen, enz.

Sociaal spel is al het spel dat kinderen samen met andere kinderen spelen of met volwassenen:
gezelschapsspelen, verstoppertje, vader- en- moedertje-spelen, wedstrijdjes, speurtochten

Bepaalde activiteiten en spelmaterialen kunnen voor de ene leeftijdsgroep ook een andere betekenis hebben dan voor de andere.

Kiekeboe spelen is voor baby’s exploratief spel.
Het vergelijkbare verstoppertje spelen bij oudere kinderen zou je onder bewegingsspel of sociaal spel kunnen plaatsen.

Wil je kiezen waar een bepaalde activiteit of een spel onder zou moeten vallen, dan kijk je naar het belangrijkste kenmerk van dat moment en naar de leeftijd.

Onder spel voor de lichamelijke ontwikkeling vallen spelvormen voor de ontwikkeling van de fi jne motoriek en de grove motoriek, het reguleren van de energie en op de zintuigen.

Onder fijne motoriek verstaan we de kleinere bewegingen: bijvoorbeeld grijpen, voelen, tasten, iets vasthouden en knipogen.
De grove motoriek zijn de grovere bewegingen, zoals lopen, klimmen en rennen.
Geschikt spel hiervoor is bewegingsspel, exploratief spel en
constructiespel.

Baby's
Baby’s leren dingen vast te pakken en te betasten. Wat zij zien kunnen zij in eerste instantie nog niet pakken.
Dat noemen we de oog-handcoördinatie. De oog-handcoördinatie en de
fijne motoriek zijn daar nog onvoldoende voor ontwikkeld.
Baby’s leren vooral door herhalingen. Zij hebben daar in principe niets bij nodig. Hun eigen lichaam, de geluiden, geuren, kleuren en de mensen om hen heen, zijn voldoende.

Exploratief spel
• wiegehanger met sprekende kleuren;
• grijpspelletjes (rammelaar, met de vingers spelen);
• verven en kleien;
• muziek en geluiden laten horen.

Bewegingsspel
• beweegspelletjes (optrekken, balspelletjes, kruipspelletjes);
• trapeze;
• loopauto;
• massage.

Constructiespel
• blokken en de vormenkubus
zelf laten eten en drinken.


Peuters
Voor peuters is bewegen erg belangrijk. De fi jne en grove motoriek ontwikkelen zich snel.
Spelmaterialen worden belangrijk.
Deze dagen de kinderen uit en stimuleren hen.
De lichamelijke ontwikkeling van peuters kun je als volgt stimuleren:

Exploratief spel
• buitenspelen;
• snoezelruimte, dit is een ruimte die zo is ingedeeld en ingericht dat de zintuigen afzonderlijk van elkaar worden geactiveerd en gestimuleerd. Er zijn cursussen voor het opzetten en gebruik maken van deze ruimten.

• verven, kleien, plakken, knippen;
• spelen met water en zand.

Bewegingsspel
• fietsen, steppen en driewielers;
• glijbaantje, klimrekje, wiptoestellen;
• ballen en gym;
• dansen op muziek: er zijn leuke CD’s te bestellen op internet.

Constructiespel
• grote duplo;
• puzzels.

Snoezelen heeft als doel ontspanning te geven in een rustige omgeving, de zintuigen te prikkelen
en kinderen bewust te maken van hun lichaam.

Snoezelactiviteiten
Snoezelactiviteiten zijn alle activiteiten die dat doel dienen. Bijvoorbeeld voorwerpen laten
voelen die hard, zacht, ruw, enzovoort zijn.
Zachte verlichting aandoen in verschillende kleuren.
Zachte muziek draaien of natuurgeluiden laten horen.

Basisschoolkinderen
Kinderen van vier tot twaalf jaar krijgen interesse in andere spelen dan kinderen onder de vier jaar.
De fijne motoriek van kleuters is beter ontwikkeld. Zij hebben veel interesse in constructiespelen, groepsspelen en sport.

Kinderen hebben op deze leeftijd meer ruimte nodig voor hun motorische ontwikkeling.

Het gebruik van een sportzaal of een buitenruimte zijn hier belangrijk voor. Zowel jongens als meisjes willen ingewikkelder vaardigheden oefenen, als knikkeren, skaten en basketballen.

De lichamelijke ontwikkeling van kinderen van vier tot twaalf jaar kun je op de volgende manier stimuleren:

Exploratief spel
• KIM-spelen: dit is een geheugenspel waarbij kinderen voorwerpen in zich opnemen, daarna gaat er een doek over en zeggen de kinderen welke voorwerpen eronder liggen;
• schilderen en houtbewerken.

Bewegingsspel
een buitenruimte met klimtrajecten en een grote ruimte voor skaten, skeeleren, sport en
spel;
• trampoline;
• dansactiviteiten;
• yoga;
• tafelvoetbal, tafeltennis, biljart, dartboard.

Constructiespel
• lego;
• bouwdozen;
• hutten bouwen.